اسکلرال‌شل

اسکلرال‌شل یا پروتز یک لایه نوعی چشم مصنوعی (پروتز) نازک و غیرمنعطف است. در گذشته از شیشه تولید می‌شد اما امروزه از جنس آکریل با درجه پزشکی ساخته می‌شود. این نمونه از پروتزها در مواردی که یک چشم آسیب دیده و زیبایی خود را از دست داده باشد، بدون عمل تخلیه چشم استفاده می‌شود.

معمولاً افرادی که به هر دلیلی ظاهر چشم خود را از دست داده‌اند و چشم مذکور کمی کوچک‌تر از حالت طبیعی شده است قادر به استفاده از اسکلرال‌شل هستند. غالباً این بیماران دچار افتادگی پلک هم هستند که با طراحی دقیق پروتز افتادگی پلک نیز برطرف می‌گردد.

در مواردی که عمل نیمه‌تخلیه (evisceration) صورت گرفته باشد نیز می‌توان از این پروتز استفاده کرد. پروتز اسکرال شل تمامی سطح چشم را پوشش می‌دهد و ظاهر چشم را تا حد غیر قابل تصور بهبود می‌بخشد به گونه‌ای که تشخیص چشم مصنوعی از چشم طبیعی برای دیگران غیرممکن می‌گردد.

در بیشتر موارد بدون نیاز به عمل جراحی امکان گذاشتن اسکلرال‌شل وجود دارد، اما در شرایطی که قرنیه حساس باشد و گذاشتن اسکرال‌شل موجب درد، قرمزی شدید و اشک‌ریزش مداوم گردد لازم است بیمار جهت انجام عمل فلپ ملتحمه (conjuctival flap) به جراح مراجعه کند. به طور مختصر در این عمل لایه ای بسیار نازک از ملتحمه چشم آسیب دیده بر روی قرنیه کشیده میشود تا همانند یک پرده مانع از درد و حساسیت قرنیه شود. لزوم عمل فلپ ملتحمه باید توسط فوق تخصص چشم یا پروتزیست تایید گردد، در صورت سازگاری اسکلرال‌شل با چشم و عدم ظهور علایم فوق بهتر است پروتز بدون عمل گذاشته شود.

از آنجاییکه اسکلرال‌شل‌ها بدون عمل تخلیه چشم گذاشته می‌شوند از حرکت بسیار مطلوبی برخوردارند. ضمن اینکه این نوع پروتزها بسیار سبک هستند که این ویژگی موجب راحتی استفاده و کاهش میزان ترشحات چشم نسبت به پروتزهای ضخیم (که در حالت تخلیه گذاشته می‌شوند) می‌گردد. علاوه بر این مزیت دیگر این پروتزها نسبت به پروتزهای دیگر این است که بیمار ناچار به تحمل عوارض عمل تخلیه و هزینه‌های آن نیست.

در بعضی بیماران گاهی اوقات شاهد درد و اشک ریزش در روزهای اول استفاده از پروتز هستیم که با گذشت چند روز یا حتی چند ساعت علایم ناپدید می‌شود و چشم با پروتز سازگار می‌شود. در صورت تشدید علایم لازم است با پروتزیست خود مشورت کنید. همچنین گاهی اوقات شاهد کوچکتر شدن چشم آسیب دیده پس از استفاده از پروتز هستیم که جای نگرانی نبوده و تنها ممکن است بیمار احساس کند پروتز کمی برایش کوچک شده است که با مراجعه به پروتزیست مشکل رفع می‌گردد.

چشم مصنوعی اسکلرال شل